Loonsanctie; de werknemer treft schuld

Het UWV kan een loonsanctie opleggen als de re-integratie inspanningen en het resultaat onvoldoende zijn. De vraag wiens schuld dat is, is niet relevant. De werkgever dient ook bij een terughoudende of zelfs tegenwerkende opstelling van de werknemer te zorgen dat de re-integratie in gang wordt gezet. Doet de werkgever dat niet, en vertraagd de opstelling de re-integratie of staat de houding van de werknemer aan re-integratie in de weg, dan blijft dat de verantwoordelijkheid van de werkgever.

De wetgever heeft de werkgever middelen gegeven om de werknemer te bewegen mee te werken aan re-integratie. Natuurlijk zijn er de normale arbeidsrechterlijke middelen zoals een waarschuwing. In het BW is speciaal voor de zieke werknemer het volgende opgenomen;

In artikel 7:629 BW lid 3 is geregeld;

Uitsluiting van het recht op loon kan (voor een periode) aan de orde zijn indien de werknemer;

• passende arbeid niet verricht,
• weigert mee te werken aan het opstellen van een plan van aanpak,
• weigert mee te werken aan redelijke voorschriften en maatregelen,

lid 6;

Opschorting van het recht op loon als de werknemer;

• zich niet houdt aan redelijke, schriftelijk gegeven voorschriften, meestal controlevoorschriften, nodig om het recht op loon vast te stellen.

Het idee is dat een werkgever met het opschorten of uitsluiten van het loon de werknemer beweegt alsnog aan re-integratie mee te werken. Daar de werknemer in die situatie meestal (nog) geen recht heeft op een WW-, WIA, of ZW-uitkering valt het inkomen weg en zal de werknemer in veel gevallen gaan meewerken aan een oplossing. Als die oplossing niet gevonden wordt, als de partijen tegenover elkaar blijven staan, zal uiteindelijk ontslag in beeld komen. Dat kan zijn omdat de werkgever daarvoor kiest, maar ook de werknemer kan daarop aansturen. Vaak wordt gedacht dat ontslag tijdens ziekte niet mogelijk is. In situaties waarin er wrijving is over re-integratie inspanningen is ontslag echter niet onmogelijk. Als partijen hieraan denken is het verstandig een oplossing te zoeken voordat het UWV zich met de situatie bemoeit, dan wel te voorkomen dat er een loonsanctie wordt opgelegd. De loonsanctie kan namelijk de mogelijkheden van de werknemer om een recht op WW-uitkering te krijgen beperken.

Het UWV kan beslissen om niet de werkgever maar de werknemer te “straffen” wanneer die de re-integratie heeft gefrustreerd of vertraagd. Het UWV kan de WIA uitkering weigeren;

Artikel 88 lid 1 sub a; Maatregelen UWV

Het UWV weigert een uitkering op grond van deze wet geheel of gedeeltelijk, blijvend of tijdelijk, indien:

• de verzekerde verplichtingen, bedoeld in artikel 27, tweede tot en met vijfde lid, 28, 29 of 30 (re-integratie plichten), niet of niet behoorlijk is nagekomen

Artikel 28 lid 2 WIA

De verzekerde is gedurende de wachttijd alsmede het verlengde tijdvak, verplicht:

1. mee te werken aan door zijn werkgever of door een door die werkgever aangewezen deskundige gegeven redelijke voorschriften of getroffen maatregelen die erop gericht zijn om hem in staat te stellen passende arbeid te verrichten en
2. voldoende re-integratie-inspanningen te verrichten,
3. een naar algemeen medische maatstaven adequate behandeling te ondergaan voor zijn ziekte of gebrek.

Het is mij niet bekend dat het UWV van deze sanctie mogelijkheid gebruik maakt. In de jurisprudentie heb ik geen voorbeelden gevonden. Van de loonsanctie die aan de werkgever wordt opgelegd worden er regelmatig nieuwe uitspraken gedaan.

Een onwillige werknemer vergt een adequate aanpak van de werkgever. Er zijn vaak veel mensen bij re-integratie betrokken. Laten we ze eens op een rijtje zetten;

• de werknemer zelf

van de werkgever

• zijn direct leidinggevende
• de afdelingsleiding/directie
• de personeelsfunctionaris
• soms een re-integratie medewerker
• de casemanager

van de arbodienst

• de bedrijfsarts
• een arbeidsdeskundige

bij conflicten

• mediator
• een advocaat

het medische circuit, soms ingehuurd en betaald door de werkgever

• huisarts
• specialist
• revalidatiearts
• fysiotherapeut
• psycholoog

het re-integratie bureau

• re-integratie medewerkers
• coach
• arbeidsdeskundige

van het UWV

• een administrateur
• de verzekeringsarts
• de arbeidsdeskundige

Een werknemer die niet wil re-integreren heeft voldoende mensen om zich heen om hem bij te staan. Ook al zouden deze mensen zich niet laten verleiden tot een oordeel dat de werknemer kan gebruiken om re-integratie tegen te werken, dan nog kunnen al deze mensen met hun eigen visie een daadkrachtige aanpak frustreren, alleen al vanwege de tijd die het kost om op de hoogte te geraken van hun mening. Als een werknemer niet echt wil meewerken aan re-integratie zal het afhangen van de daadkracht van de casemanager of re-integratie uiteindelijk toch van de grond komt.

Loopt het allemaal mis en eindigt de carrière bij deze werkgever met een ontslag(name), dan hangt het wederom af van de voortvarende handelswijze en (verzamelde) rapportages van de casemanage, welke rekening de werkgever gepresenteerd krijgt. Door de vele betrokken partijen kost de communicatie veel tijd en gaat er in de afstemming nog wel eens iets mis, zeker als die partijen niet helder hebben wat zij van elkaar kunnen verwachten. Dat laatste komt regelmatig voor. Niet alleen werknemers maar ook werkgever hebben vaak moeite het antwoord te krijgen dat ze nodig hebben om verder te kunnen.

Jurisprudentie op deze site

UWV sancties; een greep uit de jurisprudentie