Ziek in dienst; scholing, wie betaalt?

Wanneer een werknemer bij een nieuwe werkgever in dienst komt, heeft hij allerhande behoefte aan ondersteuning. Scholing kan daar één van zijn. Wie dient die scholing te betalen? Niet de nieuwe werkgever. Wie dan wel?

Dat hangt af van de situatie waarin de werknemer verkeert.

• Hij heeft nog een dienstverband waarin hij wegens arbeidsongeschiktheid niet kan werken. Er is dan sprake van werkhervatting in spoor II. Wordt hij bemiddeld door een re-integratie bureau, dan kan de scholing mogelijk betaald worden uit het budget van dit bureau. Dat hangt af van het contract dat het bureau met de (oude) werkgever is aangegaan.Is er geen re-integratie bureau ingeschakeld, dan kan de werknemer zich rechtstreeks tot de oude werkgever wenden. Die is verplicht re-integratie te ondersteunen, ook in spoor II. Als het een kloppende re-integratie is zal de werkgever de kosten voor zijn rekening moeten nemen, al zijn er natuurlijk uitzonderingen te bedenken als extreem hoge kosten, niet een goedkope adequate oplossing etc.

• Als de werknemer geen dienstverband meer heeft, maar nog wel arbeidsongeschikt is voor zijn werk, heeft hij mogelijk recht op een Ziektewet uitkering. In dat geval wordt de werknemer bij de re-integratie geholpen door de arbeidsdeskundige of re-integratie medewerker van het UWV. In dat verband kan hij mogelijk aanspraken maken op vergoeding van de kosten van scholing uit het re-integratie budget van het UWV. Op de website van het UWV is daarover nauwelijks iets terug te vinden en ook in de ZW zelf is niets geregeld over scholing, dat in tegenstelling tot proefplaatsing. Dat re-integratie instrument staat wel in de Ziektewet.

• Dat geldt ook voor de werknemer zonder werkgever die een WAO of WIA/WGA uitkering ontvangt. Ook in die situatie is het mogelijk scholingskosten vergoed te krijgen via het re-integratie budget. Dit zal vaak lopen via de arbeidsdeskundige van het UWV

• Is de werknemer wel ongeschikt voor het eigen werk, maar minder dan 35% arbeidsongeschikt ingevolge de WIA, dan hangt het af van degene die hem een uitkering verstrekt wie hem wat betreft re-integratie moet begeleiden en de kosten voor zijn rekening moet nemen.

• Heeft de werknemer een IVA uitkering, dan wordt hij volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bevonden. In de WIA is geen mogelijkheid geboden ook re-integratie inspanningen voor deze groep uitkeringsgerechtigden te bekostigen. Dat wil overigens niet meteen zeggen dat het niet de moeite loont met het UWV over een plan met kans van slagen te gaan praten. Het kan echter wel weer betekenen dat het UWV aan de duurzaamheid kan gaan twijfelen. Voorzichtigheid is hier dus wel geboden.

• De werknemer zonder dienstbetrekking maar met een WW-uitkering kan soms ook de kosten vergoed krijgen van het UWV. De werknemer wordt begeleid door het UWV en zal van de re-integratie medewerker kunnen vernemen wat de mogelijkheden in het kader van de WW zijn

• Ook de bijstand kent re-integratie trajecten en budgetten.

De werknemer dient derhalve te trachten de kosten vergoed te krijgen. Hij is verantwoordelijk voor het realiseren van de opleiding. De nieuwe werkgever moet wel een rol spelen bij de keuze van de opleiding.

Vele criteria, protocol scholing UWV

Het Protocol Scholing is van toepassing op alle WW gerechtigden. Het UWV geeft op hun site aan dat het ook van toepassing is op Wajong-, WIA- en WAO- cliënten. Sleutelwoorden zijn; noodzaak, schoolbaarheid, wetgeving, kortste weg, lerend werken, regionale arbeidsmarkt, motivatie, cognitieve vaardigheden, persoonlijke belemmeringen.

Zoveel regelingen zoveel afwijkende regels. Er zijn wel wat handvaten waar natuurlijk altijd weer op af te dingen is;

• Vergoeding vanuit een re-integratie budget gebeurt zelden voor een langdurige opleiding. Korte doelgericht opleidingen hebben de voorkeur, een jaar is al erg lang.
• De regelingen zijn niet bedoeld voor opscholing.
• Als de scholing wordt betaald uit een re-integratie budget van een commercieel re-integratie bureau zijn zij meestal aan een maximum bedrag gebonden. Uitgaande van een budget van maximaal  € 5000,- , meestal minder, kan bedacht worden dat een training van € 1000,- al een te grote aanslag is op het budget. Re-integratie bedrijven besteden het budget het liefst in eigen huis.
• Als er een baangarantie wordt gegeven ligt dat vaak anders. De re-integratie is dan succesvol afgerond waarmee het bureau de zaak kan afsluiten en hun geld krijgen.
• (oud) Werkgevers zijn nogal eens terughouden, maar staan vaak open voor een kosten batenanalyse en zijn uiteindelijk vaak pragmatischer.
• De kosten van opleiding betreffen het inschrijfgeld, maar ook de boeken en andere materialen, alsmede de reiskosten.
• Een diploma heftruckchauffeur halen of een aanvulling op het rijbewijs, is meestal beter haalbaar dan een HBO opleiding logistiek voor een werknemer op MBO niveau.
• Een opleiding tot kraanmachinist naast het werk zal sneller vergoed worden omdat de kans op succes veel groter is nu er ook een werkgever achter het plan staat en de haalbaarheid direct in de praktijk getoetst wordt.
• Als een werknemer een gewenste scholing goed kan onderbouwen is hij in het voordeel. Onderbouwing kan bijvoorbeeld met het aantonen van de geschiktheid voor het nieuwe beroep met een onderzoek naar de competenties, het niveau, gegevens over het arbeidsverleden, een oordeel van de voormalig werkgever etc.
• ……

De re-integratie markt is een onoverzichtelijk geheel. De kwaliteit van de diensten die geleverd worden verschillen nog al. Een assertieve houding van werknemer en opdrachtgever maken een groot verschil. Omdat het bedrag dat aan scholing wordt besteed, meestal afgaat van het budget dat het re-integratie bureau zelf kan declareren, is het goed kritisch te kijken naar het advies van het re-integratie bureau.

Protocol scholing

Er is een regeling van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 25 augustus 2004, Directie Sociale Verzekeringen, nr. 04/57292

houdende vaststelling van regels over de noodzakelijke opleiding of scholing als bedoeld in art. 76 Werkloosheidswet (Scholingsregeling WW). 

De WIA wetgeving

Artikel 34 lid 1 WIA

De verzekerde die recht heeft op een WGA-uitkering die niet ten laste komt van een eigenrisicodrager heeft recht op ondersteuning bij arbeidsinschakeling en, met inachtneming van de daarvoor geldende wettelijke bepalingen, op de naar het oordeel van het UWV noodzakelijk geachte voorziening gericht op arbeidsinschakeling, tenzij artikel 42 (eigen risicodrager) van toepassing is.

Sollicitatieplicht

Beleidsregels  arbeidsinschakeling  gedeeltelijk  arbeidsgeschikten

Artikel 10 lid 1, vijstelling in verband met scholing of proefplaatsing

De verzekerde die een naar het oordeel van het UWV noodzakelijke opleiding of scholing volgt of die meewerkt aan andere activiteiten of werkzaamheden die het UWV wenselijk acht voor het verkrijgen van mogelijkheden tot het verrichten van arbeid, wordt vrijgesteld van zijn verplichtingen met betrekking tot arbeidsinschakeling, voor zover nakoming van die verplichtingen belemmerend zou kunnen werken op die opleiding, scholing, activiteiten of werkzaamheden.

Lid 2, tijdig op zoek naar werk

Een vrijstelling als bedoeld in het eerste lid eindigt twee maanden vóór het tijdstip waarop de opleiding, scholing, activiteiten of werkzaamheden naar verwachting zullen eindigen of zoveel later als het UWV wenselijk acht