Ziek door opzet, roekeloos gedrag; loon?



Artikel 7:629 lid 3 sub a bepaalt dat een werknemer geen recht heeft op loon indien de ziekte door zijn opzet is veroorzaakt. Onder opzet wordt verstaan;

 

het oogmerk om wegens ziekte arbeidsongeschikt te geraken.

 

Bedacht moet worden dat dit onderwerp de juridische gemoederen al jaren bezighoudt. Op basis van de huidige jurisprudentie lijkt de zaak langzaam iets duidelijker te worden, doch de problematiek zal nog met regelmaat de vakbladen halen. In het kader onder dit artikel zijn een aantal artikelen genoemd waar het onderwerp uitgebreid behandeld wordt.

 

Bewijzen dat een werknemer bewust zijn ziekte heeft veroorzaakt zal niet eenvoudig zijn. Onverantwoord gedrag valt niet onder opzet. De bergbeklimmer, bijklussende bouwvakker met knieklachten of de chauffeur (buiten werktijd) met alcohol in het bloed nam misschien een groot risico, maar had, uitzonderingen daargelaten, niet de intentie ziek te worden. De werkgever kan hem op die grond dan ook geen loon onthouden.

 

Net als bij alcoholmisbruik en arbeidsconflicten  zijn er regelmatig werkgevers die zich tegen de loonbetalingsverplichting verzetten omdat zij vinden dat de werknemer  zelf schuldig is aan de ontstane arbeidsongeschiktheid en ze twee jaarsalarissen kwijt kunnen zijn aan hun onacceptabele gedrag. Een enkele keer, bij in hun ogen verwijtbaar gedrag van hun werknemers, zoeken ze de publiciteit of de rechter. Er zijn werkgevers geweest die loon hebben geweigerd aan een werknemer die bij een verkeersongeval betrokken was waarbij alcoholgebruik een rol speelde. De rechters oordeelden over die weigeringen nogal wisselend, doch het lijkt er op dat van opzet niet snel gesproken kan worden. Door enkele rechters wordt het begrip schuld vervangen door zekerheidsbewustzijn, bewuste roekeloosheid, aanmerkelijke kans of bijvoorbeeld voorwaardelijke opzet en wordt het toch ruimer uitgelegd dan de wetgever bedoeld lijkt te hebben.

De Rechtbank Utrecht deed uitspraak over een loonvordering van een cocaďne verslaafde werkneemster. De rechter nam in de –natuurlijk- complexe zaak niet aan dat de werkneemster opzettelijk de arbeidsongeschiktheid had veroorzaakt. Een werknemer die tijdens een incident op het werk met zijn hand –bewust roekeloos- tegen de muur sloeg werd loon onthouden in de periode dat hij door die verwonding niet kon werken. De aansluitend aanwezige arbeidsongeschiktheid wegens een andere oorzaak kwam weer voor rekening van de werkgever.

 

Bovenstaande wil niet zeggen dat de werkgever machteloos is bij herhaaldelijk roekeloos gedrag. Een werknemer dient zich op basis van artikel 7:611 als een goed werknemer te gedragen. Als de werknemer verwijten te maken zijn, zal de werkgever de werknemer op basis van dit artikel aangesproken kunnen worden.

 

Soms zijn er in de CAO bepalingen opgenomen waarin de werknemer geen recht heeft op een aanvulling van 70% naar bijvoorbeeld 100% wanneer de werknemer door schuld of toedoen arbeidsongeschikt wordt. Van opzet hoeft voor de weigering van deze aanvulling soms geen sprake te zijn. Het begrip schuld en toedoen is ruimer. Het gerechtshof Arnhem kon zich vinden in het, na een zorgvuldige aanzegging en afweging, weigeren van de aanvulling op het loon van een zaalvoetballer die wegens blessures regelmatig zijn werk verzuimde. De werkgever moest  de wettelijk bepaalde loonbetalingsverplichting wel nakomen.

 

Toch zit ook hier weer een addertje onder het gras. De mogelijkheid bestaat dat de werkgever op basis van zijn aansprakelijkheid als werkgever de verantwoordelijkheid moet dragen voor de schade. De dwingendrechtelijke bepalingen van artikel 7;611 en 658 BW gaan over de verantwoordelijkheidsverdeling. Als de gedragingen die tot de arbeidsongeschiktheid hebben geleid bijvoorbeeld op het werk gebeurden, speelt de vraag een rol of de werkgever mede verantwoordelijk is. Dat is weer een geheel andere discussie met andere jurisprudentie en dus andere nuances.

 

Zie ook de artikelen Ziek door een ongezond leven; loon? of Arbeidsongeschikt door alcohol of drugsgebruik; loon? of de andere artikelen van dit hoofdstuk


Wet- en regelgeving
Boek 7 BW
ZW

Meer...

Literatuur

Opzet bij ziekte en het voorkomen van arbeidsongeschiktheid: een onrechtvaardig verschil.
Door M. Opdam
ArbeidsRecht 2010, 40
Te koop via Recht.nl
Meer...

Jurisprudentie op deze site

Geen loon; een greep uit de jurisprudentie

   

Jurisprudentie op Rechtspraak.nl, LJN
BD6492
BC6699
AP0543
AD8203
BJ2756
Meer...

JAR, Jurisprudentie via SDU, alleen voor abonnees
...
Meer...