De verantwoordelijkheden van de bedrijfsarts; regelgeving

Voor de gedachtevorming de indeling van de veelheid aan regelingen die op de bedrijfsarts van toepassing zijn. Die regelingen lopen vaak in elkaar over en is niet erg strikt. Voor de opsomming hieronder houd ik die indeling niet aan.

Arbeidsrechterlijke regels, zoals;

• Arbo Wet,
• Arbobesluit,
• BW,
• Wet Medische Keuringen ,
• ..etc.

Gezondheidsrecht;

• WGBO,
• BIG,
• CTG,
• Richtlijnen NVAB,
• Professioneel statuut,
• Etc..

Eigen regels van de arbodienst;

• overeenkomst met de werkgever,
• klachtenregeling,
• Geschillencommissie Arbodiensten,
• etc.

Op een rijtje, zonder uitgebreid commentaar hetgeen is geregeld over de taken en verantwoordelijkheden van de bedrijfsarts. De bedrijfsarts in dienst bij een arbodienst heeft een iets andere positie dan de bedrijfsarts in dienst van een werkgever. Op het verschil in hun positie wordt hier verder niet ingegaan. In de wet en regelgeving wordt veelal gesproken over arbodienst of deskundige. Als de wet inschakeling van een bedrijfsarts vereist, zoals bij ziekteverzuimbegeleiding, dan dient de arbodienst een bedrijfsarts in te schakelen die verantwoordelijk is.

De taken

Een werkgever kan ervoor kiezen zelf een bedrijfsarts in dienst te nemen of, zoals meestal gebeurt een arbodienst in te lenen. Het inhuren van –medische- deskundigheid is verplicht volgens de Arbeidsomstandigheden wet. Daarin, en in het bijbehorende arbobesluit is het nodige terug te vinden over de eisen aan de arbodienst, maar ook aan de bedrijfsarts.

Artikel 14 lid 1Arbeidsomstandighedenwet

In aanvulling op artikel 13 laat de werkgever zich bij de volgende taken bijstaan door een of meer deskundige personen ten behoeve van wie overeenkomstig artikel 20 een certificaat is afgegeven of die als bedrijfsarts is ingeschreven in een erkend specialistenregister als bedoeld in artikel 14 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG registratie):

• het toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5, en daarover adviseren;

Artikel 2.14a. lid 1 Arbobesluit, Taken deskundigen

Bij de taak, bedoeld in artikel 14, eerste lid, onderdeel a, van de wet wordt bijstand verleend door een deskundige die in het bezit is van tenminste een van de certificaten, bedoeld in artikel 2.7, tweede lid, of door een bedrijfsarts als bedoeld in artikel 14, eerste lid, aanhef, van de wet.

Artikel 2.14a lid 2 Arbobesluit, bijstand door een bedrijfsarts 

Bij de taken, bedoeld in artikel 14, eerste lid, onderdelen b en c, van de wet wordt bijstand verleend door een bedrijfsarts als bedoeld in artikel 14, eerste lid, aanhef, van de wet.

Artikel 14 lid 1 vervolg

• de bijstand bij de begeleiding van werknemers die door ziekte niet in staat zijn hun arbeid te verrichten, met inbegrip van de bijstand bij de uitvoering van bij of krachtens artikel 25, eerste, tweede, derde, vierde en zevende lid van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, dan wel bij of krachtens artikel 71a, eerste, tweede, derde, vierde en zevende lid, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering gestelde regels;
• het uitvoeren van:

               1°. het arbeidsgezondheidskundig onderzoek, bedoeld in artikel 18;

2°. de aanstellingskeuring, indien de werkgever deze laat verrichten.

Artikel 14 lid 2 kwaliteitseis

Bij de toepassing van het eerste lid wordt het volgende in acht genomen:

• de bijstand bij de taken, bedoeld in het eerste lid, wordt doeltreffend uitgevoerd;
• de bijstand bij de taak, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, wordt binnen het bedrijf of de inrichting georganiseerd;
• voor zover de mogelijkheden onvoldoende zijn om de bijstand bij de taak, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, binnen het bedrijf of de inrichting te organiseren, wordt de bijstand verleend door een of meer andere deskundige personen als bedoeld in het eerste lid, aanhef;
• de personen die de bijstand verrichten, hebben een zodanige uitrusting en zijn zodanig in aantal, gedurende zoveel tijd beschikbaar en zodanig georganiseerd, dat zij de bijstand bij de taken, bedoeld in het eerste lid, naar behoren kunnen verlenen.

Artikel 14 lid 4 taken (risico inventarisatie) ook schriftelijk ten uitvoer brengen

De wijze waarop de bijstandverlening plaatsvindt met betrekking tot de taak, bedoeld in het eerste lid, onderdeel b, wordt schriftelijk vastgelegd.

Artikel 14 lid 6 , regels van het BW niet van toepassing

Artikel 464 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek voor zover het betreft de overeenkomstige toepassing van de artikelen 457 en 464, tweede lid, onder b, van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, is niet van toepassing indien in verband met de uitvoering van deze wet handelingen worden verricht op het gebied van de geneeskunst door personen die zijn belast met de taken, bedoeld in het eerste lid, onderdeel b.

                             Artikel 7: 464 BW

Indien in de uitoefening van een geneeskundig beroep of bedrijf anders dan krachtens een behandelingsovereenkomst handelingen op het gebied van de geneeskunst worden verricht, zijn deze afdeling alsmede de artikelen 404, 405 lid 2 en 406 van afdeling 1 van deze titel van overeenkomstige toepassing voor zover de aard van de rechtsbetrekking zich daartegen niet verzet.

Artikel 14 lid 7 samenwerking

De deskundige werknemers en andere deskundige personen, bedoeld in artikel 13, en de personen, bedoeld in het eerste lid, werken bij het verlenen van bijstand aan een werkgever samen.

Artikel 14a Arbodiensten

• Indien de bijstand bij de taken, bedoeld in artikel 14, eerste lid, niet is georganiseerd met toepassing van artikel 14, negende lid, wordt deze bijstand georganiseerd met inachtneming van dit artikel.
• De werkgever laat zich met betrekking tot de taken, bedoeld in artikel 14, eerste lid, bijstaan door een arbodienst, ten behoeve waarvan overeenkomstig artikel 20 een certificaat is afgegeven en die deel uitmaakt van de organisatie van het bedrijf of de inrichting.
• Voor zover de mogelijkheden onvoldoende zijn om de bijstand binnen het bedrijf of de inrichting te organiseren, wordt de bijstand verleend door een andere arbodienst ten behoeve waarvan, overeenkomstig artikel 20, een certificaat is afgegeven.

              Artikel 20 lid 1 Arbowet

Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden regels gesteld op grond waarvan werkgevers, werknemers, andere personen of instellingen in het bezit moeten zijn van een of meer certificaten waaruit blijkt dat zij voldoen aan voorschriften, gesteld bij of krachtens deze wet.

•  De deskundige werknemers en andere deskundige personen, bedoeld in artikel 13, en de werknemers van een arbodienst, werken bij het verlenen van bijstand aan een werkgever samen.

Artikel 2.14a lid 3 Arbobesluit, Taken deskundigen

Ten aanzien van de deskundigen en bedrijfsartsen zijn de artikelen 2.9, 2.11 en 2.12 van overeenkomstige toepassing.

Artikel 2.9 Arbobesluit uitvoering door arbodienst maar ook de bedrijfsarts

Een arbodienst

• vervult zijn taken met inachtneming van de stand van de wetenschap en van de professionele dienstverlening;
• adviseert inzake het voeren van een gestructureerd, systematisch en adequaat arbeidsomstandighedenen ziekteverzuimbeleid op een wijze die het meest bijdraagt aan de effectuering daarvan, waarbij met name rekening wordt gehouden met bijzondere groepen van werknemers en waarbij tevens binnen het bedrijf of de inrichting plaatsgevonden gebeurtenissen worden betrokken;
• onderkent en beoordeelt de gevaren, zowel van het technisch systeem als van de organisatie en het menselijk gedrag, waarbij tevens binnen het bedrijf of de inrichting plaatsgevonden gebeurtenissen worden betrokken;
• evalueert de dienstverlening;
• draagt zorg voor de continuïteit van de dienstverlening, en
• behandelt klachten over de dienstverlening.

Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar;

Indien er sprake is van dreigend langdurig ziekteverzuim, geeft de arbodienst zijn oordeel over het ziektegeval. Het geven van een oordeel impliceert dat er enerzijds

• een adequate probleemanalyse wordt opgesteld, terwijl anderzijds
• een advies wordt gegeven inzake herstel en werkhervatting,

Indien sprake is van dreigend langdurig verzuim, wordt van de arbodienst verlangd dat er;

• uiterlijk binnen zes weken na de eerste ziektedag een oordeel aan de werkgever wordt gegeven over het ziektegeval,
• ook indien sprake is van frequent kortdurend verzuim dienen probleemgevallen worden herkent,
• regelmatig contact is tussen de arbodienst en de werknemer. Eens in de 6 weken zal in zijn algemeenheid volstaan.
• Indien voor een goede uitvoering van deze regeling naar het oordeel van de bedrijfsarts of de arbodienst aanvullende deskundigheid is vereist, draagt de bedrijfsarts of de arbodienst zorg voor tijdige inschakeling daarvan.

De medische en arbeidskundige gegevens zullen door de arbodienst zodanig worden vormgegeven en vastgelegd dat deze door het UWV zoveel mogelijk gebruikt kunnen worden voor de claimbeoordeling.

Beleidsregels beoordelingskader poortwachter   

Het is de taak van de bedrijfsarts om;

• de medische beoordeling te verrichten,
• werkgever en werknemer te ondersteunen,
• te adviseren, ten behoeve van de verzuimbegeleiding en re-integratie,
• volgens voorgeschreven processtappen tijdens de ziekteperiode.

en

• bij dreigende langdurige ziekte een probleemanalyse op te stellen
• over mogelijke interventies en maatregelen te adviseren,
• het medische handelen en zijn actueel medische oordeel aan het eind van de eerste twee ziektejaren te verantwoorden in het medische deel van het re-integratieverslag.

De bedrijfsarts;

• stelt aan de hand van de klachten vast of sprake is van beperkingen tengevolge van ziekte of gebrek, 
• beoordeelt of die beperkingen zodanig zijn dat ze de mogelijkheid om te werken beperken en
• maakt een analyse van medische en niet-medische aspecten.
• beoordeelt de normale veranderingen, zoals veroudering, niet als ziekte en
• merkt beperkingen die voortkomen uit veranderingen van werk of spanningen in de arbeidsverhoudingen niet als ziekte aan.
• adviseert over de resterende mogelijkheden en 
• beoordeelt of de resterende mogelijkheden bestendig of beïnvloedbaar zijn of beter te benutten zijn,
• gaat na wat de resultaten zijn van de onderzoeken en behandelingen door de curatieve sector,
• beziet of daarin voldoende voortgang wordt betracht,
• beoordeelt of daar voldoende aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden voor arbeid,
• neemt zo nodig contact op met de behandelend arts(en),
• verwijst de werknemer zo nodig zelf naar een specialist.

De medische beoordeling van de functionele mogelijkheden moet gericht zijn op datgene wat betrokkene nog wél kan. Daaruit dient te worden afgeleid welke re-integratiemogelijkheden er in de eerste twee ziektejaren nog zijn en welke re-integratie-inspanningen dienen te worden verricht.

Er zijn dan verschillende situaties mogelijk:

• De werknemer is ongeschikt voor het eigen werk maar heeft nog arbeidsmogelijkheden. De bedrijfsarts brengt in de probleemanalyse de beperkingen, de mogelijkheden om te functioneren en het te verwachten herstel in kaart en adviseert de werknemer en werkgever inzake te ondernemen re-integratie-inspanningen.
• De werknemer heeft naar verwachting geen arbeidsmogelijkheden De bedrijfsarts moet periodiek beoordelen of herstel respectievelijk verbetering van de arbeidsmogelijkheden binnen een redelijke termijn is te verwachten of kan worden bewerkstelligd,
• Is er geen herstel meer te verwachten c.q. te beïnvloeden, dan zijn er dus geen re-integratiemogelijkheden meer en kan worden volstaan met het opmaken van een beperkte probleemanalyse, dat wil zeggen zonder advies voor een plan van aanpak. De werknemer kan eenmalig vervroegd een WIA uitkering aanvragen.

Het is niet de bedoeling dat bedrijfsartsen de FML net zo "invullen" als verzekeringsartsen dat behoren te doen. Het is voor bedrijfsartsen voldoende om beperkingen te omschrijven binnen de kaders van de zes verschillende belastingsvelden  die de FML kent.

De overeenkomst van opdracht

Werkgevers die kiezen voor een arbodienst sluiten een overeenkomst conform artikel 7: 400 BW;

De overeenkomst van opdracht is de overeenkomst waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken.

In zo’n overeenkomst kunnen ze allerhande zaken overeenkomen. Deze overeenkomst is bepalend voor de ruimte die de bedrijfsarts heeft en natuurlijk vooral zijn verplichtingen. De meeste arbodiensten hebben als vervolg op die overeenkomst van opdracht strikte regels over de wijze waarop bedrijfsartsen dienen te werken. Dit zijn interne regels die meestal niet openbaar zijn. Soms is er iets van terug te lezen in hun folders of website.

Deskundige oordeel

Bij een geschil over het recht op loon kan de werkgever of werknemer een Deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Daarin kan wanneer er een meningsverschil is over het oordeel van de bedrijfsarts een oordeel worden gegeven door een verzekeringsarts van het UWV. Aan dit onderwerp is een hele reeks artikelen gewijd, zie…

Het Deskundigenoordeel is geregeld in artikel 7: 629a BW

De rechter wijst een vordering tot betaling van loon als bedoeld in artikel 629 af, indien bij de eis niet een verklaring is gevoegd van een deskundige, benoemd door het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen, genoemd in hoofdstuk 5 van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, omtrent de verhindering van de werknemer om de bedongen of andere passende arbeid te verrichten respectievelijk diens nakoming van de verplichtingen, bedoeld in artikel 660a.

BIG registratie, tuchtrecht van toepassing

De bedrijfsarts dient zich op basis van de Arbeidsomstandighedenwet te registreren in het register van de wet BIG. Hij valt daarmee onder het tuchtrecht;

Artikel 47 lid 1 wet  op  de  beroepen  in  de  individuele  gezondheidszorg  (wet BIG)

Degene die in een der in het tweede lid vermelde hoedanigheden in een register ingeschreven staat, is onderworpen aan tuchtrechtspraak ter zake van:

a. enig handelen of nalaten in strijd met de zorg die hij in die hoedanigheid behoort   te betrachten ten opzichte van:

1. degene, met betrekking tot wiens gezondheidstoestand hij bijstand verleent of zijn bijstand is ingeroepen;
2. degene die, in nood verkerende, bijstand met betrekking tot zijn gezondheidstoestand behoeft;
3. de naaste betrekkingen van de onder 1° en 2° bedoelde personen;

b. enig ander dan onder a bedoeld handelen of nalaten in die hoedanigheid in strijd met het belang van een goede uitoefening van individuele gezondheidszorg.

2. De in het eerste lid bedoelde hoedanigheden zijn die van: arts, …

Bedacht moet worden dat niet alleen werknemer maar ook werkgever een beroep kunnen doen op de wet BIG.

Bedrijfsartsen vallen soms onder de WGBO.

Tenzij de werknemer zich vrijwillig door de bedrijfsarts laat behandelen vallen bedrijfsarts niet onder de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. De relatie werkgever en bedrijfsarts wordt nooit direct door de WGBO bepaald. De WGBO is terug te vinden in het BW. WGBO staat voor de wet op de geneeskundige behandelovereenkomst, zie kader. De WGBO wordt wel via het professioneel statuut van de bedrijfsartsen van toepassing geacht.

Artikel 7: 446 lid 1 BW

De overeenkomst inzake geneeskundige behandeling - in deze afdeling verder aangeduid als de behandelingsovereenkomst - is de overeenkomst waarbij een natuurlijke persoon of een rechtspersoon, de hulpverlener, zich in de uitoefening van een geneeskundig beroep of bedrijf tegenover een ander, de opdrachtgever, verbindt tot het verrichten van handelingen op het gebied van de geneeskunst, rechtstreeks betrekking hebbende op de persoon van de opdrachtgever of van een bepaalde derde. Degene op wiens persoon de handelingen rechtstreeks betrekking hebben wordt verder aangeduid als de patiënt.

Hoe dan wel;

Artikel 7: 464 lid 1 BW

Indien in de uitoefening van een geneeskundig beroep of bedrijf anders dan krachtens een behandelingsovereenkomst handelingen op het gebied van de geneeskunst worden verricht, zijn deze afdeling alsmede de artikelen 404, 405 lid 2 en 406 van afdeling 1 van deze titel van overeenkomstige toepassing voor zover de aard van de rechtsbetrekking zich daartegen niet verzet.

Dat betekent dat er een heleboel zaken die voor artsen geregeld zijn voor bedrijfsartsen niet direct via het BW gelden, maar wel weer indirect via de BIG of hun beroepscode, professioneel statuur of anderszins.

Beroepscode voor bedrijfsartsen

Gemaakt door de Nederlandse vereniging voor arbeids- en bedrijfsgeneeskunde, in oktober 1989, zie kader. Dit is in mijn beleving een verouderd verhaal nu de relatie met de werkgever op geen enkele manier aan bod komt. Hij gaat vooral over de relatie werknemer-bedrijfsarts. Sedert 1989 is er veel in de positie van de bedrijfsarts veranderd.

Professioneel statuut van de bedrijfsarts

NVAB 07-02-2003, zie onder dit artikel.

Dat is al meer op de huidige situatie aangepast, al ontbreekt een duidelijk standpunt over de relatie werkgever-bedrijfsarts.

Plichten van de bedrijfsarts t.o.v. de werknemer/hulpvrager/cliënt

• De bedrijfsarts is gehouden aan wettelijke regelingen, zoals de Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO; in het verlengde van de wettelijke verplichting van de arbodienst), de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG), de Wet op de Medische Keuringen (WMK), de sociale zekerheidswetgeving en de geheimhoudingsplicht.
• De bedrijfsarts is werkzaam conform de richtlijnen en standaarden zoals ze door de beroepsgroep algemeen zijn aanvaard
• De bedrijfsarts is persoonlijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn of haar beroepsuitoefening, in het bijzonder van het professioneel medisch handelen .
• ……

Plichten van de bedrijfsarts t.o.v. de onderneming

• De bedrijfsarts dient zich niet alleen te richten op de individuele werknemer, maar ook op de bedrijfspopulatie als geheel en het totale arbozorgsysteem inclusief het verzuim- en re-integratiebeleid van de onderneming. De bedrijfsarts doet dit in het kader van een multidisciplinaire verantwoordelijkheid.

Professioneel handelen

• De Bedrijfsarts is onafhankelijk in zijn of haar professionele oordeelsvorming, medisch handelen, verwijsbeleid en de inhoud van de advisering en iis persoonlijk verantwoordelijk voor zijn of haar professionele beroepsuitoefening en de kwaliteit van handelen. De bedrijfsarts baseert zich hierbij mede op richtlijnen en standaarden van de beroepsgroep, die NVAB Professioneel statuut van de bedrijfsarts 07-02-2003 kunnen fungeren als inhoudelijke toetssteen van zijn of haar professionele autonomie.
• De bedrijfsarts handelt conform terzake wettelijke kaders (o.a. Arbowet, sociale zekerheidswetgeving, WGBO, BIG en WMK), algemeen geldende KNMG-richtlijnen en codes, en door de BOA, de NVAB en de KNMG gezamenlijk aanvaarde regelingen.
• Bij ziekteverzuim van werknemers heeft de bedrijfsarts een begeleidende taak. Beoordeling van de arbeids(on)geschiktheid binnen de wettelijke kaders en het geven van werkhervattingsadviezen vormen daar een onderdeel van, claimbeoordeling en controle niet.
• De bedrijfsarts oefent zijn of haar functie uit conform het Beroepsprofiel van de bedrijfsarts en de Beroepscode voor bedrijfsartsen.
• De bedrijfsarts neemt actief deel aan intercollegiale toetsing.
• Zolang de arts, werkzaam bij de arbodienst (nog) niet geregistreerd is als bedrijfsarts , werkt hij of zij voor wat betreft bedrijfsgeneeskundige taken onder supervisie van een bedrijfsarts.

Beroepsprofiel van de bedrijfsarts

Van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde, versie 1 oktober 2004

…….Taken op individueel niveau;

Bedrijfsartsen zijn medeverantwoordelijk voor de sociaal medische begeleiding van individuen en specifiek verantwoordelijk voor het optimaliseren van het evenwicht tussen belasting en belastbaarheid.

Zij geven hieraan gestalte door:

• Het adviseren, op basis van een sociaal medische beoordeling over de mate van arbeidsgeschiktheid van een werknemer voor zijn functie. In dit beoordelingsproces wordt een probleemanalyse uitgevoerd. Deze analyse wordt vertaald naar een probleemdiagnose en een begeleidingsplan. Tevens vindt een vertaling plaats naar mogelijkheden en beperkingen in relatie tot het verrichten van werkzaamheden. Het geheel mondt uit in een (schriftelijk) advies, waarmee werkgever en werknemer mede in staat zijn een plan van aanpak op te stellen voor reïntegratie. Een prognose en geldigheidsduur van het advies zijn in de advisering besloten.
• De analyse, vaststelling van de diagnose, de advisering en de begeleiding vinden zoveel mogelijk plaats op basis van evidence based methoden, of indien nog niet voorhanden op basis van best practices. Daarnaast bieden de reeds ontwikkelde richtlijnen een belangrijk instrument voor gestandaardiseerd en geprotocoliseerd handelen (de richtlijn voor psychische klachten en voor lage rugklachten). Hierbij is er aandacht voor terugvalpreventie.
• De rol van 'medisch casemanager' (te onderscheiden van de casemanager bij de werkgever, die verantwoordelijk is voor de organisatorische gang van zaken conform de Wet verbetering poortwachter) bij delegeren en verwijzen (maar ook bij overleggen en afstemmen)) en case begeleider (bijvoorbeeld bij eigen begeleiding van werknemers met psychische klachten) beiden te beheersen.
• Vooral de richtlijn van de NVAB voor de begeleiding van werknemers met psychische klachten geeft interventie- en begeleidingsaspecten aan voor de bedrijfsarts. In mindere mate geldt dit ook voor de richtlijn voor begeleiding van werknemers met lage rugklachten. Dit geldt ook, in overleg met de curatieve sector, voor het verwijzen. Dit betreft curatieve aspecten in een arbeidsrelevante context. In een rolverdeling en in overleg met de curatieve sector de begeleiding en behandeling van werknemers doelgericht te organiseren volgens geldende afspraken en convenanten.
• Daar waar geïndiceerd multidisciplinair samen te werken met bedrijfsverpleegkundige, arbeidsdeskundige en providers zoals bedrijfsmaatschappelijk werk, psychologen en (multi- disciplinaire) behandelaars voor klachten van het bewegingsapparaat.
• Op indicatie te overleggen met de verzekeringsarts bij (dreigend) chronisch verzuim met als doel tijdige inzet van REA-instrumenten, tijdige signalering van problemen voor reïntegratie bij eigen werkgever en aanvullende vragen over de belastbaarheid.
• Het adviseren over het aanpassen van de werkzaamheden al dan niet van tijdelijke aard.
• Het adviseren inzake voorzieningen en maatregelen die de arbeidsgeschiktheid bevorderen.

Daarnaast heeft de bedrijfsarts tot taak zorg te dragen voor een zorgvuldige informatie-uitwisseling met de curatieve sector en de uitvoeringsorganen van de sociale zekerheid, conform de hiertoe ontwikkelde code en wettelijke verplichtingen voor het beheer en verkeer van medische informatie-uitwisseling. Tot de taak van de bedrijfsarts behoort tevens het bevorderen van en begeleiden bij de plaatsing van gehandicapten en/of personen met chronische gezondheidsproblemen in het arbeidsproces, inclusief instellingen voor sociale werkvoorziening. Dit geschiedt in samenwerking met andere disciplines.

Protocollen, richtlijnen, standaarden voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen,

• richtlijnen en standaarden te vinden op de site van de NVVG  (verzekeringsartsen) en
• idem op de site van de NVAB de bedrijfsartsen en
• stecr richtlijnen

geven op specifieke terreinen aan hoe een bedrijfsarts kan handelen.

De bedrijfsarts is, mits de richtlijn geldig is op het moment van oordelen gebonden aan de richtlijn, ook als die richtlijn eigenlijk primair is gemaakt voor de verzekeringsarts, onder andere middels;

Het professioneel statuut

• De bedrijfsarts is werkzaam conform de richtlijnen en standaarden zoals ze door de beroepsgroep algemeen zijn aanvaard ingevolge het professioneel statuut.

Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar

•  De probleemanalyse….. Bij deze beschrijvingen zullen zoveel mogelijk de standaarden van de uitvoeringsorganisatie worden gehanteerd.

De beleidsregels beoordelingskader poortwachter van het UWV

• Het hanteren van professionele standaarden, richtlijnen en dergelijke (STECR, NVAB) behoort tot de professionaliteit van bedrijfsartsen en verzekeringsartsen.
• Met de inwerkingtreding van de Wet WIA is een nieuwe ontwikkeling ingezet, namelijk de ontwikkeling van verzekeringsgeneeskundige protocollen met betrekking tot een bepaalde diagnose.

Het beroepsprofiel van de bedrijfsarts

• De analyse, vaststelling van de diagnose, de advisering en de begeleiding vinden zoveel mogelijk plaats op basis van evidence based methoden, of indien nog niet voorhanden op basis van best practices. Daarnaast bieden de reeds ontwikkelde richtlijnen een belangrijk instrument voor gestandaardiseerd en geprotocoliseerd handelen.

Van bedrijfsartsen mag dus worden verwacht dat zij in de eerste twee jaar van ziekte eveneens gebruik zullen maken verzekeringsgeneeskundige protocollen, voor zover deze aanknopingspunten bieden voor de beoordeling van mogelijkheden tot functioneren en van daaruit voor de mogelijkheden tot re-integratie.

Van de werkgever mag worden verwacht dat hij de bedrijfsarts in de gelegenheid stelt om conform de geldende standaarden, richtlijnen en protocollen te handelen.

Voor alle geldende standaarden, richtlijnen en protocollen geldt dat daarvan kan worden afgeweken indien de specifieke omstandigheden van het individuele geval dit vereisen. Wanneer dit het geval is, zal de bedrijfsarts bij de verantwoording van de re-integratie-inspanningen expliciet moeten onderbouwen op grond van welke overwegingen is afgeweken.

Tuchtrecht/BIG

In het tuchtrecht (Wet BIG) wordt zeker waarde gehecht aan de standaarden en protocollen. Dat zal op termijn onder het hoofdstuk tuchtrecht aan de orde komen.

Klagen over de bedrijfsarts

Behalve het eerder genoemde tuchtrecht kan ook worden geklaagd bij de arbodienst zelf. Intern kennen de meeste Arbodiensten een klachtenreglement. Klagen bij de Geschillen Commissie Arbodiensten kan ook,

Artikel 9 van Reglement Geschillencommissie Arbodiensten (GA);

De GA toetst de gedraging of gedragingen die het voorwerp zijn van het geschil aan:

1. ter zake van deze gedragingen geldende procedures (met inbegrip van de interne klachtenregeling van de Arbodienst) en aan de zorgvuldigheid die bij de naleving daarvan redelijkerwijze en billijkheidshalve mag worden verlangd,
2. redelijke normen van professionaliteit en betamelijkheid,
3. de redelijkheid van de verwachting van de klager ten aanzien van de gedraging of de werkwijze (dienstverlening) van de arbodienst.

Communicatie en privacy

Artikel 21 lid 1 sub a Wet  bescherming  persoonsgegevens  (Wbp)

Het verbod om persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid te verwerken als bedoeld in artikel 16, is niet van toepassing indien de verwerking geschiedt door:

hulpverleners, instellingen of voorzieningen voor gezondheidszorg of maatschappelijke dienstverlening voor zover dat met het oog op een goede behandeling of verzorging van de betrokkene, dan wel het beheer van de betreffende instelling of beroepspraktijk noodzakelijk is,

sub f begeleiding arbeidsongeschikten e.d.

bestuursorganen, pensioenfondsen, werkgevers of instellingen die te hunnen behoeve werkzaam zijn voor zover dat noodzakelijk is voor: de re-integratie of begeleiding van werknemers of uitkeringsgerechtigden in verband met ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Lid 2 geheimhouding beroepsbeoefenaren

In de gevallen als bedoeld in het eerste lid worden de gegevens alleen verwerkt door personen die uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift, dan wel krachtens een overeenkomst tot geheimhouding zijn verplicht. Indien de verantwoordelijke gegevens persoonlijk verwerkt en op hem niet reeds uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift een geheimhoudingsplicht rust, is hij verplicht tot geheimhouding van de gegevens, behoudens voor zover de wet hem tot mededeling verplicht of uit zijn taak de noodzaak voortvloeit dat de gegevens worden meegedeeld aan anderen die krachtens het eerste lid bevoegd zijn tot verwerking daarvan.

Artikel 1 lid 1 sub d en e Wet  op  de  medische  keuringen (WMK)

keurend arts: de geneeskundige die de keuring verricht en de keuringvrager zijn gevolgtrekking mededeelt dan wel de geneeskundig adviseur van zijn bevindingen op de hoogte stelt;

geneeskundig adviseur: de persoon die aan de keuringvrager in diens opdracht op basis van de keuring van de keurend arts de mededeling, bedoeld in het derde lid van

Artikel 10 lid 1 onafhankelijk oordeel

De keurend arts en de geneeskundig adviseur oefenen hun taak uit met behoud van hun zelfstandig oordeel op het gebied van hun deskundigheid en van hun onafhankelijkheid ten opzichte van de keuringvrager.

Lid 2 geheimhouding

De keurend arts en de geneeskundig adviseur zijn verplicht tot geheimhouding van hetgeen hen over de keurling bekend is, en dragen zorg voor een zodanige bewaring van de desbetreffende gegevens dat deze niet voor derden toegankelijk zijn.

Lid 3 niet meer mededelen dan noodzakelijk

De keurend arts, respectievelijk de geneeskundig adviseur delen aan de keuringvrager niet meer mee dan voor het doel van de keuring strikt noodzakelijk is.

In de vuistregels inzake De zieke werknemer en privacy. Regels voor de verwerking van persoonsgegevens van zieke werknemers. College bescherming persoonsgegevens februari 2008 staat over de bedrijfsarts het volgende.

Arbodienst/bedrijfsarts;

Medische keuring

• De bedrijfsarts beperkt de medische keuring van de sollicitant qua aard, inhoud en omvang tot het doel waarvoor de keuring wordt verricht.
• De werknemer heef het recht om de uitslag van de keuring als eerste te vernemen en tevens te beslissen of deze uitslag al dan niet aan de toekomstig werkgever wordt medegedeeld

Controle en verzuimbegeleiding

• De werkgever en arbodienst/bedrijfsarts verrichten allen werkzaamheden in het kader van controle, verzuimbegeleiding en re-integratie. De werkgever is hierbij verantwoordelijk voor de controle, verzuimbegeleiding en re-integratie en de arbodienst/bedrijfsarts dient hem daarbij te adviseren.
• De arbodienst/bedrijfsarts informeert de zieke werknemer over het doel (verzuimbegeleiding, re-integratie en het adviseren van de werkgever ten behoeve van controle) waarvoor de persoonsgegevens worden verwerkt.
• De bedrijfsarts mag medische gegevens van de zieke werknemer opvragen bij diens behandelend arts indien hij dat noodzakelijk acht voor de verzuimbegeleiding. De behandelende arts mag in verband met zijn beroepsgeheim deze gegevens slechts verstrekken met toestemming van de patiënt (oftewel de zieke werknemer).
• De arbodienst/bedrijfsarts meldt de aanwezigheid van een beroepsziekte aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Informeren van de werkgever

• De arbodienst/bedrijfsarts beperkt zich bij de informatieverstrekking aan de werkgever tot die informatie die noodzakelijk is voor de werkgever in het kader van het beoordelen van de loondoorbetalingsverplichting, de verzuimbegeleiding of re-integratie.
• De bedrijfsarts mag alleen met uitdrukkelijke toestemming van de zieke werknemer aanvullende informatie, zoals medische informatie, aan de werkgever verstrekken.
• De bedrijfsarts kan de werkgever in verband met zijn medische beroepsgeheim slechts met uitdrukkelijke toestemming van de zieke werknemer informeren over eventuele regresmogelijkheden of de toepasselijkheid van een vangnetbepaling uit de Ziektewet.
• Tussen de bedrijfsarts en de deelnemers aan het Sociaal Medisch Team mogen alleen met uitdrukkelijke toestemming van de werknemer medische gegevens worden uitgewisseld.
• De arbodienst/bedrijfsarts vermeldt op de rekening aan de werkgever geen persoonsgegevens van de zieke werknemer.

Re-integratie

• De arbodienst/bedrijfsarts stelt binnen 6 weken na de eerste ziektedag een probleemanalyse en een advies voor het plan van aanpak op indien er langdurig verzuim dreigt. De zieke werknemer ontvangt hiervan een afschrift. De werkgever ontvangt hiervan ook een afschrift zonder de medische gegevens.
• De arbodienst/bedrijfsarts verstrekt de noodzakelijke gegevens over de zieke werknemer voor een afgesproken re-integratietraject aan het re-integratiebedrijf. De arbodienst/bedrijfsarts informeert de zieke werknemer vooraf welke gegevens dit zijn.
• De arbodienst/bedrijfsarts stelt ten behoeve van het re-integratieverslag een medisch verslag op en verstrekt dit aan de zieke werknemer.
• In het kader van zijn doorverwijsbevoegdheid verstrekt de bedrijfsarts aan de huisarts/ specialist alleen met toestemming van de werknemer informatie over de begeleiding, behandeling en mogelijke oplossing tot terugleiding naar het arbeidsproces voor de zieke werknemer.

UWV

• De arbodienst/bedrijfsarts verstrekt aan het UWV alle noodzakelijke gegevens en inlichtingen die nodig zijn voor de taakuitoefening in het kader van de Wet SUWI.

Verzuimverzekeraar

• De arbodienst/bedrijfsarts mag de verzuimverzekeraar administratieve gegevens over het ziekteverzuim van individuele werknemers verstrekken in het kader van de claimbeoordeling.
• Het contact tussen het re-integratiebedrijf en de verzuimverzekeraar loopt via de werkgever. De arbodienst/bedrijfsarts kan een rol vervullen bij de controle op de uitgevoerde re-integratieactiviteiten.
• De verzuimverzekeraar mag alleen bij hoge uitzondering indien daar een noodzaak toe bestaat medische informatie opvragen en ontvangen over een zieke werknemer bij de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan, in verband met het op hem rustende medisch beroepsgeheim, deze informatie slechts verstrekken met toestemming (een machtiging) van de werknemer.
•  

Bewaartermijnen

• Uiterlijk zes maanden nadat de keuring heeft plaatsgevonden verwijdert de arbodienst/bedrijfsarts het keuringsdossier van een sollicitant.
• Bij de arbodienst/bedrijfsarts geldt een bewaartermijn van 15 jaar voor medische dossiers na einde dienstverband van de werknemer.

Over de juridische waarde van de regels kun je discussiëren, er rechtstreeks een beroep op doen zal niet lukken, doch ze zetten wel de toon van de discussie over privacy en de verantwoordelijkheid van de bedrijfsarts in deze. Vandaar dat ik ze toch heb toegevoegd.

Jurisprudentie op deze site

de bedrijfsarts; een greep uit de jurisprudentie